2011-08-22

Rəsulzadəyə növbəti ağlasığmaz qadağa

Azərbaycanın banisi haqqında film çəkmək, tədbir keçirmək dövlətin ideologiyası ilə ziddiyət təşkil edirmiş
Mehriban Vəzir: «Bu cür münasibət nankorluğun ən son həddidir»
Mədəniyyət və Turzim Nazirliyi Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə bağlı film çəkməyi və tədbirlər təşkil etəyi qadağan edib.
Bu barədə “Bizim Yol” qəzetində dərc olunan məlumatda bildirilir ki, qadağa ilə bağlı ölkədə fəaliyyət göstərən bütün kinostudiyalara, nazirliyin idarələrinə təlimat göndərilib. Nazir Əbülfəz Qarayevin imzası ilə göndərilən təlimatda Rəsulzadə ilə bağlı tədbirlərin dövlətin hazırkı ideologiyası ilə ziddiyyət təşkil etdiyi qeyd olunub.

2011-08-05

M.Ə.Rəsulzadənin Lahıcda qaldığı ev



Azərbaycan Demokratik Respublikasının banisi Məmməd Əmin Rəsulzadənin gizli yollarla Lahıca gəlib sığındığı evin indiki sahibi elə həmin ildəcə doğulmuşdu.

92 yaşlı Ənvər Balayev Lahıcda orta məktəbdə riyaziyyat müəllimidir. Lahıcın ən yaşlı sakininin evində 1920-ci ildə Məmməd Əmin Rəsulzadə 3 gün yaşayıb.

Sovet hakimiyyəti qurulanda, Rəsulzadə təzyiqlərdən dolayı gizlənmək məcburiyyətində idi. Dəqiq rəqəm olmasa da, Ənvər Balayev də gəzən söhbətlərə istinad edib deyir ki, o, Lahıcda 2 ay 17 gün yaşayıb.

«RƏSULZADƏ BU EVDƏ 3 GÜN QALIB»

Ənvər Balayev danışır ki, o, indiki evini Rəsulzadəni burda gizlədən çarvadar Kərim kişidən alıb:

«Bir kişi vardı, Kərim kişi. Mənə dedi ki, sənin aldığın bu evdə bilirsən kim olub? Pıçıldadı ki, Məmməd Əmin Rəsulzadə bu evdə 3 gün qalıb. Yavaş-yavaş Sovet dövründən danışırdı mənə, Deyirdi ki, bu evin yiyəsi Kəblə Qulamla Şamaxıda çarvadarlıq ediblər. Kəblə Qulam ona gəlib deyib ki, «yetim, iki abırlı adam gəlib Bakıdan. Lahıca getmək istəyir. Yükləri qoyaq burda, aparıb onları Lahıca yerləşdirək». Həmin şəxsləri Basqal tərəfdən götürüblər. Lahıca atla gəlib çıxıblar. İki yoldaş olublar. Biri Məmməd Əmin Rəsulzadə, ikincisi isə onun yaxın sirdaşıAbbasqulu Kazımzadə».

2011-06-20

Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi


1918-ci il mayın 28-də Azərbaycanın müstəqilliyi elan olundu. Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi Azərbaycan Milli Şurasının 24 üzvünün səsverməsi ilə qəbul olundu:

Azərbaycan Milli Şurasının qəbul etdiyi “İstiqlal Bəyannaməsi”ndə deyilirdi:

1. Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı həqqi-hakimiyyətə malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən Azərbaycan da tamhüquqlu müstəqil bir dövlətdir.

2. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir.

3. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə, xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasibətlər yaratmaq əzmindədir.
......

RƏSULZADƏNİN ƏMANƏTİ


Bayandır sokak 2, 37 taksim, 6 Kızılay, Ankara. Bu ünvanda balaca bir Azərbaycan yerləşir. Həm də bu Azərbaycan 1918-ci ildə qurulmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini özündə yaşadır. Buradakı Azərbaycan Kültür Dərnəyi Şərqdə qurulmuş ilk demokratik cümhuriyyətin simvollarını, tarixini, onun qurucularının ideyalarını hər zaman qoruyub saxlamağa, yaşatmağa, gələcək nəsillərə ötürməyə çalışıb. 1949-cu ilə Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin başçılığı ilə yaradılan Azərbaycan Kültür Dərnəyinin ofisində qəribə ab-hava var.

2011-06-14

UNUTDUQCA İTİRDİYİMİZ İNSAN MƏHƏMMƏD ƏMİN RƏSULZADƏ


Novxanı kəndinin hörmətli adamlarından olan axund Hacı Molla Ələkbərlə ömür-gün yoldaşı Zal qızı Ziynətin evində iki övlad böyüyürdü: Məhəmməd Əmin və Şəhrabanu. Oğluna yaxşı təhsil verib bilik adamı etmək axundun ən böyük arzusu idi. Quranı mükəmməl oxuya bilən Məhəmməd Əminin dərin zəkası axundun diqqətindən yayınmırdı. Həqiqətən də o, yanılmamışdı.

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə irsinə səyahət

Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin qurucusu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin irsinin öyrənilməsi, təbliğində misilsiz xidməti olan Azərbaycan mətbuatının ağsaqqalı, milli mətbuatımızın araşdırıcısı Şirməmməd Hüseynov bizimlə 93 il əvvəlki dövrə səyahət edir.

Ensiklopediyada 299 adamın şəkli var. Amma o vaxt azərbaycanlılar 2 milyon olub. Deməli, 2 milyondan neçə adam tarixə düşüb ? 299. Onların içərisindən bu millətin tanıdığı barmaqla hesablasaq 17-18 adam var. 

Rəsulzadə


Sən bizimsən, bizimsən durduqca bədəndə can…Yaşa, yaşa çox yaşa ey böyük insan!…
Birinci misranı Məhəmməd Əmin Rəsulzadə söyləmişdi Azərbaycana olan sevgisini ifadə edərkən… düz 57 il əvvəl…
İkinci misranın orjinalının da müəllifi Rəsulzadədi, ancaq mən bir balaca dəyişiklik edərək “şanlı Azərbaycan” sözləri yerinə “böyük insan” sözlərini qoyaraq bu misranı ona ithaf etdim.
İnsanın böyüklüyü isə onun etdikləriylə, tarixə qoyduğu izlə ölçülür…

Rəsulzadə taleyi


Seyid Həsən Tağızadə: "Məhəmməd Əmin bəy tərbiyəli, qüvvətli və sağlam məntiq sahibi, təmiz qəlbli, doğru sözlü, mətanətli, dürüst, fikir və yoluna dərin bir inam bəsləyən fədakar, mücahid, örnək bir insandır" Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurucularından hər birinin həyat yolu keşməkeşli və əzab-əziyyətlə dolu olub.
 Ancaq onlar bundan usanmayıblar. Bütün həyatlarını Azərbaycanda demokratik bir dövlətin qurulmasına sərf ediblər. Onlar bəzən illərlə doğmalarının üzünə həsrət qalıblar.
Belə quruculardan biri də Məhəmməd Əmin Rəsulzadədir. Azərbaycan milli istiqlal hərəkatının və təkcə türk ellərində deyil, bütün İslam aləmində ilk respublika olan Azərbaycan Demokratik Respublikasının banisi, xalqımızın ölümsüz lideri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1884-cü il yanvarın 31-də Bakının Novxanı kəndində anadan olub.
 İlk təhsilini "Rus-Müsəlman Məktəbi"ndə, orta təhsilini Bakı Texniki Məktəbində alan Rəsulzadə 1902-1907-ci illərdə Azərbaycanda rus müstəmləkəsinə qarşı gizli mübarizə aparan ilk təşkilat yaradır və ədəbi-siyasi fəaliyyətə başlayır.

2011-05-31

Novxanıda Respublika Günü qeyd edildi


Mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının 93-cü ildönümü ilə əlaqədar müxalifət partiyaları və vətəndaş cəmiyyətinin fəalları Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin Novxanıdakı abidəsini ziyarət ediblər.

AzadlıqRadiosunun müxbiri xəbər verib ki, tədbirdə 1000-dən çox adam iştirak edib. Cümhuriyyət banilərini anmaqla yanaşı, bu günə yönəlik  «Azadlıq!», «İstefa!» şüarları səsləndirilib. Tədbir polisin nəzarəti altında keçirilib, heç bir qarşıdurma yaranmayıb.

Azərbaycan Rəsulzadəni yetərincə anlaya bilirmi?


Səbahəddin Şimşir Balıkəsir Universiteti Ədəbiyyat fakültəsinin Ümumi Türk Tarixi bölümündə çalışır. Türkiyədə Azərbaycan mühacirətinin araşdırıcılarındandır. Onunla ilk müsahibəmiz bu ilin yanvarında—Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin 127-ci doğum günü ərəfəsində baş tutdu.  Söhbətin sonunda mayın sonlarında Bakıya gələcəyini bildirən Səbahəddin bəylə təkrar görüşmək barədə razılaşdıq və mayın 26-da Səbahəddin Şimşir AzadlıqRadiosunun «İz» proqramının qonağı oldu.

-- Səbahəddin bəy, xoş gördük! Sizi həm Bakıda, həm də AzadlıqRadiosunun Bakı Bürosunda görmək çox xoşdur. Təşəkkür edirəm gəldiyiniz üçün. Necəsiniz, Bakıda günləriniz necə keçir?

2011-05-26

Böyük Azərbaycan aşiqi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə


Nə yaxşı ki, bu qədər itkinin, faciənin, bəlanın içində bizə belə böyük qürur yaşadan bir cümhuriyyət tariximiz var. Nə yaxşı ki, 93 il öncə bu millət üçün yoxdan bir bayraq var edən və Azərbaycan səmasını onun üç rənginə boyayan bayraq insanlarımız olub.
Nə yaxşı ki, bu xalqın tarixində vətən və millət sevgisini özündən sonrakı nəsillərə örnək kimi, böyük bir eşq mərtəbəsində yaşamış Məhəmməd Əmin Rəsulzadələr olub.
Bir xalq üçün milli və bəşəri dəyərlərin önəmini, müasirliyin və inkişafın yolunu bundan gözəl formulə edən bir dövlət modeli təsvir etmək çətindir.Bir millət üçün vətənpərvərliyin, milli təəssübkeşliyin, əqidə bütövlüyünün M.Ə.Rəsulzadədən parlaq örnəyini tapmaq mümkün deyil.

Mühacirətin nəyi araşdırıcılara iztirab verir?


AzadlıqRadiosunun “Can Bakı” proqramının “İstiqlal mübarizlərini  nə dərəcədə tanıyırıq?” mövzusunda açdığı müzakirəyə qatılan Cümhuriyyət tarixinin araşdırıcısı filologiya doktoru, professor Vilayət Quliyev Polşada “Adam Marszalek” nəşriyyatında rusca çıxan“Azərbaycan mühacirətinin Polşadakı siyasi irsindən” kitabından danışdı və bir sıra mətləblərə aydınlıq gətirdi.

- Vilayət bəy, 3 gündən sonra Cümhuriyyətin 93 yaşını qeyd edəcəyik.  Böyük xoşbəxtlikdir, deyilmi? Mən bizim nəslimizi—Sovetlər zamanında böyümüş, formalaşmış insanları nəzərdə tuturam. Hətta Cümhuriyyətimizin 100 illiyini görmək şansımız da var...

- Şübhəsiz, çox böyük xoşbəxtlikdir. Mən həmişə fikirləşirəm ki, dünyada 5 mindən çox millət mövcuddur. Ancaq onlardan ancaq 200-ü dövlət qurmağa nail olub. Azərbaycan türkləri bu millətlərin arasında olduğu üçün həm qürur, həm xoşbəxtlik, həm də məsuliyyət duymalıdır.

2011-05-20

RƏSULZADƏYƏ ÖGEY MÜNASİBƏT DAVAM EDİR

Qarşıdan 28 May Respublika Günü gəlir. 1918-ci il mayın 28-də müsəlman Şərqində ilk olaraq Azərbaycanda demokratik respublika Xalq Cümhuriyyəti elan edilib. Müstəqillik Bəyannaməsi Milli Şuranın ilk toplantısında Tiflisdə qəbul edilib. Milli Şuraya Məhəmməd Əmin Rəsulzadə rəhbərlik edib. Amma indiyədək cumhuriyyət banimizin Azərbaycanda və paytaxt Bakıda heykəli və büstü yoxdur. Bu mövzu zaman-zaman gündəmə gəlsə də hələ də Ulu Öndərə layiqli heykəl ucaldılmayıb.
Azərbaycan hakimiyyəti çox böyük qürur hissi ilə vurğulayır ki, “Eurovision-2011"dəki qələbədən sonra Azərbaycan bayrağı Avropada dalğalandı. Fəqət o bayrağı bayraq yapıb dalğalandıran kişinin öz ölkəsində bir büstü belə yoxdur.

2011-03-07

“Azərbaycan qurtuluş davasının bayrağı”


«Davamız üç kişinin aparacağı qısır bir dava deyildir. O, nəsildən-nəslə dövr edən bir davadır» (M.Ə.Rəsulzadə)

Martın 6-da Azərbaycanın milli lideri Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin vəfatının 56-cı ildönümüdür. Bu münasibətlə hazırladığımız səhifədə öndərin həyatının son anları və ölümü ilə bağlı bəzi qeydlər yer alır. Eləcə də oxuculara M.Ə.Rəsulzadənin vəfatı ilə əlaqədar o zamankı mətbuatda dərc edilən xəbərlər, müxtəlif ünvanlardan daxil olmuş məktub və teleqramlardan nümunələr də (cüzi redaktə və ixtisarla) təqdim olunur. Səhifə tarix elmləri namizədi Nəsiman Yaqublunun “Məmməd Əmin Rəsulzadə” adlı kitabının (Bakı, 1991) materialları əsasında hazırlanıb.

M.Ə.Rəsulzadənin vəfatından 56 il ötür

Bu gün şərqdə ilk demokratik respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918-1920) banilərindən və lideri olan Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin vəfatından 56 il ötür. 

M.Ə.Rəsulzadə 1884-cü il yanvarın 31-də Bakının Novxanı kəndində anadan olub. 
1918-ci il mayın 28-də Rəsulzadənin rəhbərlik etdiyi Müsavat Partiyası Azərbaycanın istiqlalını elan edir və M.Ə. Rəsulzadə Milli Şuranın sədri seçilir.

1918-1920-ci illərdə dövlət quruculuğu , parlament seçkiləri və Azərbaycanın dünya dövlətləri tərəfindən tanınmasında Müsavat Partiyasının böyük xidmətləri olur.

Amma 1920-ci il bolşevik inqilabından sonra, Demokratik Cümhuriyyət süquta yetirilir və digər cümhuriyyətçilər kimi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə də uzun illər Türkiyə, 
Rumıniya, Almaniya və Polşada mühacirətdə yaşamalı olur.

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1955-ci il martın 6-da Ankarada vəfat edib və Ankaranın «Əsri» qəbristanlığında dəfn edilib.
------------------------------
qaynaq - azadliq.org


2011-02-01

Rəsulzadənin doğum günü necə qeyd olundu?



“İstefa, istefa, istefa!”

Yanvarın 31-də Bakının Novxanı qəsəbəsində, Məmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önünə yığışanlar bu şüarı səsləndirirdilər. Onlar indiki hakimiyyətin Rəsulzadə başda olmaqla Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini quranlara layiqli qiymət vermədiyini deyərək bu və digər şüarlar səsləndirirdilər. 

Bazar ertəsi müxalifətin son parlament seçkilərindən sonra yaratdığı İctimai Palatada birləşən partiyalar, QHT və vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri doğum günü münasibətilə Məmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə mitinq keçirdilər. Çıxışlar daha çox Məmməd Əmin, onun silahdaşlarının xidməti və indiki hakimiyyətin yeritdiyi siyasətə münasibət üzərində qurulmuşdu. 

2011-01-31

Rəsulzadə Türkiyə dövlətindən tapançanı nəyə görə istəyib?

30.01.2011
Səbahddin Şimşir Balıkəsir Universiteti Ədəbiyyat fakültəsinin Ümumi Türk Tarixi bölümündə çalışır. Türkiyədə Azərbaycan mühacirətinin araşdırıcılarındandır. “Azerbaycanlıların Türkiyedəki Hayati Faaliyyətləri”, “AzerbaycanlılarınTürkiyedeki Siyasi ve Kültürel Faaliyetleri”, “Azerbaycanın İstiqlal Mücadilesi”, “M.E.Resulzadenin Türkiyedeki Hayati Faaliyetleri” kitabını yazıb. Elə bu üzdən Rəsulzadənin növbəti doğum günü ərəfəsində Türkiyəyə - Səbahəddin Şimşirə telefon açdıq:

MÜXALİFƏTİN RƏSULZADƏ GÜNÜ

Bu gün Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) banisi, ulu öndər Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ad günüdür. Qeyd edək ki, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1884-cü il yanvarın 31-də Bakının Novxanı kəndində anadan olub.
İctimai Palata bu gün münasibətilə M.Ə.Rəslzadənin Novxanıdakı məzarını ziyarət edəcək. Bu haqda məlumatı “Yeni Müsavata Müsavat başqanının müavini Tofiq Yaqublu verdi. O bildirdi ki, bu il Müsavat Partiyasının yaranmasının 100 ili tamam olduğuna görə  M.Ə.Rəsuzladənin abidəsinin ziyarəti xüsusi əhəmiyyət kəsb edəcək: ”Hər il olduğu kimi, bu il də saat 12:00-da  Rəsuzladənin Novxanıdakı abidəsini, eyni zamanda yaxınlarının məzarlarını ziyarət edəcəyik.

2011-01-12

Azərbaycanın böyük günlərindən biri


Şirməmməd HÜSEYNOV  
08.01.2011

Həqiqi məhəbbət və sevinc həyatın və ömrün əbədi mayası, yaşamağın mənasıdır. Milli məhəbbət və ümumxalq sevinci yetginliyin, cəsarət və fədakarlığın rəmzi, əlamətidir. Tarixi gerçəklikdir ki, Rusiyada olduğu kimi, bizdə də əsrlərcə siyasi bayramlarımız olmamışdır. Halbuki milli siyasi bayramları olmayan xalqları əbədi yaşamağa qadir, dünyanın qabaqcıl toplumlarının layiqli üzvü saymırlar. Bizdə hakimiyyətdə olanları mədh etmək, fəaliyyətini şişirtmək, pərəstişkarlıq hissi yaratmaq, iqtidardan gedəndən sonra isə hətta istedadlı, namus və qeyrətli siyasət və dövlət adamlarına belə qarayaxmaq adəti mövcuddur.

2011-01-05

Rəsulzadə və azərbaycançılıq


«Azərbaycanın mübarizəsini bir an da dayanmadan bütün dünyaya çatdırmaq ehtiyacındayıq»
Hələ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulmazdan xeyli əvvəl məfkurə ustadımız Məhəmməd Əmin Rəsulzadə çalışdığı mətbu orqanlarda Azərbaycan və azərbaycançılıq qayəsini yayır, Vətənini həm xalqa, həm də dünyaya tanıtdırırdı. Bu, o zamanlar idi ki, hətta xalqın özünə milli kimliyini, dünyaya isə Azərbaycan adlı məmləkətin mövcudluğunu isbat etmək gərək idi...